Krijg grip op het dagelijkse verbruik van je warmtepomp en bespaar energie

Benieuwd wat je warmtepomp per dag verbruikt en waar die kWh’s vandaan komen? Je ontdekt welke factoren het meest tellen (weer, isolatie, afgiftesysteem en instellingen), wat gangbare verbruiksbandbreedtes zijn per seizoen en type, en hoe je met een app, kWh-meter of P1-uitlezing je kosten scherp in beeld krijgt – ook bij dynamische tarieven of met zonnepanelen. Met praktische tips als de stooklijn finetunen, de aanvoertemperatuur verlagen en tapwater slim plannen bespaar je energie zonder comfort in te leveren.

Wat bepaalt het verbruik van je warmtepomp per dag

Je dagelijkse verbruik hangt vooral af van hoeveel warmte je woning vraagt en hoe efficiënt je warmtepomp die levert. Het buitenklimaat speelt daarin de hoofdrol: hoe kouder en winderiger het is, hoe meer warmte je verliest en hoe harder je pomp moet werken. Isolatie, kierdichting en glas bepalen hoeveel warmte er weglekt, net als de grootte en indeling van je woning. Ook het afgiftesysteem is cruciaal: vloerverwarming en lage-temperatuurradiatoren laten je met lagere aanvoertemperaturen stoken, wat het rendement verhoogt. Dat rendement druk je vaak uit in COP, de verhouding tussen geleverde warmte en verbruikte stroom; hoe lager de aanvoertemperatuur en hoe constanter de vraag, hoe hoger die COP.

De instellingen maken het verschil: de stooklijn (de relatie tussen buiten- en aanvoertemperatuur) moet scherp zijn afgesteld, onnodige nachtverlaging kan het verbruik juist verhogen, en korte pieken door veel schakelen kosten extra energie. Warm tapwater tikt ook aan, vooral als je de boiler te heet instelt of vaak boost; een periodieke legionellarun vraagt tijdelijk meer stroom. Bij lucht/water-systemen drukken ontdooicycli bij vorst het rendement, terwijl bodemgebonden pompen constanter presteren. Tot slot bepalen ventilatie-instellingen, circulatiepompen, buffervatgrootte en je gebruikspatroon (zoals doucheritme en thermostaatgedrag) de kWh’s die je per dag ziet.

Buitenklimaat, isolatie en woninginhoud

Het buitenklimaat bepaalt direct hoeveel warmte je huis verliest: hoe groter het temperatuurverschil met buiten en hoe harder het waait, hoe meer je warmtepomp per dag moet leveren. Graaddagen (het aantal graden dat het etmaalgemiddelde onder ca. 18 °C ligt) geven die kou heel handig weer. Zon helpt juist mee, omdat gratis zonnewarmte de vraag drukt. Isolatie van dak, gevel, vloer en glas bepaalt hoeveel warmte er weglekt; hoe hoger de Rc-waarde (isolatiewaarde) en hoe beter de kierdichting, hoe lager je verbruik.

Ventilatie is nodig, maar ongecontroleerde tocht jaagt de kWh’s omhoog. De woninginhoud telt ook: meer kubieke meters en hoge plafonds vragen meer energie om op temperatuur te blijven, zeker bij vrijstaande of hoekwoningen met meer buitengevel. Een compact, goed geïsoleerd huis verbruikt daardoor merkbaar minder per dag.

Afgiftesysteem en lage-temperatuurverwarming

Je afgiftesysteem bepaalt welke aanvoertemperatuur je warmtepomp nodig heeft, en daarmee direct je dagverbruik. Hoe groter het afgifte-oppervlak, hoe lager de benodigde temperatuur en hoe hoger het rendement. Vloerverwarming en lage-temperatuurradiatoren werken vaak prima met 28-40 °C aanvoer, waardoor je COP stijgt en je kWh per dag daalt. Met te kleine of oude radiatoren moet je warmer stoken, wat het verbruik opjaagt. Zorg voor waterzijdig inregelen en voldoende debiet, zodat de delta T beperkt blijft en je pomp mooi modulerend kan draaien zonder pendelen.

Convectoren met ventilator kunnen ook goed op lage temperatuur; het extra ventilatorverbruik is meestal peanuts vergeleken met de efficiëntiewinst. Stel je stooklijn scherp af, verwarm liever continu laag dan met grote pieken en gebruik een buffervat alleen als het hydraulisch echt nodig is. Zo hou je de aanvoer laag en je dagverbruik strak.

Instellingen en warm tapwatergebruik

Met slimme instellingen druk je je dagverbruik flink. Houd de aanvoertemperatuur zo laag mogelijk en maak je stooklijn net genoeg stijgend; zo kan de warmtepomp rustig modulerend draaien zonder pendelen (steeds aan/uit). Nachtverlaging levert vaak geen winst op, omdat je ‘s ochtends weer hard moet bijstoken. Beperk de maximale compressoroutput en zorg voor voldoende doorstroming, zodat de warmte netjes wordt afgegeven. Warm tapwater weegt zwaar mee: kies een realistischer setpoint (rond 48-52 °C is vaak prima), zet de eco-stand aan en beperk boosters.

Plan de legionellarun (kort naar ±60 °C voor veiligheid) op momenten met zon of lage stroomprijs. Isoleer leidingen en zet een circulatieleiding op een tijdschema, want continu rondpompen kost kWh. Douche korter, vermijd stortdouches en laat het elektrisch element alleen bijspringen als het echt moet.

[TIP] Tip: Verlaag aanvoertemperatuur en optimaliseer stooklijn; minder draaiuren, lager dagverbruik.

Wat is een normaal dagelijks verbruik (KWH) per type en seizoen

Een “normaal” dagverbruik hangt sterk af van seizoen, woning en warmtepomp-type, maar je kunt prima met bandbreedtes werken. In het voor- en najaar zie je bij een gemiddelde goed geïsoleerde rijwoning vaak 3-8 kWh per dag voor verwarming, plus 2-4 kWh voor warm tapwater. In de winter loopt het op: bij lichte vorst 8-15 kWh per dag voor verwarming, tijdens koudeperiodes 15-25 kWh, terwijl een grotere hoek- of vrijstaande woning dan eerder 20-40 kWh kan aantikken. Lucht/water-warmtepompen verbruiken in de winter wat meer door lagere buitentemperaturen en ontdooicycli, terwijl bodemgebonden systemen dankzij een constante bron 10-25% lager kunnen uitkomen bij dezelfde woning.

In de zomer draait je verbruik vooral om tapwater en kom je vaak uit op 2-5 kWh per dag, afhankelijk van doucheritme en boilerinstellingen. Een hybride warmtepomp laat een deel van die wintervraag door gas opvangen, waardoor je stroomverbruik per dag lager lijkt, maar je totale energievraag blijft gelijk verdeeld over stroom en gas. Zie deze cijfers als richtlijnen: isolatie, afgiftesysteem en instellingen kunnen je dagverbruik merkbaar drukken of juist opstuwen.

Lucht/water vs. bodemgebonden: typische bandbreedtes

De tabel hieronder laat zien hoeveel kWh per dag een lucht/water- en een bodemgebonden (brine/water) warmtepomp doorgaans verbruiken per seizoen, zodat je de typische bandbreedtes kunt inschatten. Uitgangspunt: goed geïsoleerde eengezinswoning (±120-150 m²) met lage-temperatuurafgifte en 20°C binnentemperatuur.

Kort gezegd verbruikt een bodemgebonden warmtepomp doorgaans 15-30% minder stroom dan een lucht/water, vooral bij kou; op milde dagen zijn de verschillen kleiner. Jouw werkelijke dagverbruik wordt daarnaast sterk bepaald door isolatie, aanvoertemperatuur en warmtapwatergebruik.

Kijk je naar hetzelfde huis en gebruik, dan zit een lucht/water-warmtepomp in het voor- en najaar vaak rond 3-8 kWh per dag voor verwarming, met daarbovenop 2-4 kWh voor warm tapwater. In de winter kom je typisch uit op 10-25 kWh per dag voor verwarming, met pieken hoger bij kou en wind. Een bodemgebonden (brine/water) systeem presteert doorgaans 10-25% zuiniger dankzij de stabiele bodemtemperatuur en het ontbreken van ontdooicycli, waardoor je bij dezelfde woning eerder 2-7 kWh in voor- en najaar en 8-20 kWh per dag in de winter ziet.

In de zomer, wanneer het vooral om tapwater draait, liggen beide types meestal rond 2-5 kWh per dag. Je afgiftesysteem, isolatie en instellingen kunnen deze bandbreedtes merkbaar verschuiven.

Verwarming vs. warm tapwater per dag

Verwarming en warm tapwater drukken elk op hun eigen manier je dagverbruik. Verwarming schommelt sterk met het weer: bij zacht weer is de warmtevraag laag, bij kou en wind loopt die snel op. Warm tapwater is constanter en hangt vooral af van je gewoontes: aantal personen, doucheduur, stortdouche of bad, en of je een recirculatieleiding gebruikt. Tapwater vraagt hogere temperaturen dan ruimteverwarming, waardoor de COP (rendement) lager is en elke liter warm water relatief meer kWh kost.

In de zomer vormt tapwater vaak het grootste deel van je dagverbruik, terwijl in de winter verwarming domineert. Met efficiënte douchekoppen, een lager boilersetpoint en slim plannen van een legionellarun kun je tapwaterverbruik temperen, terwijl een lage aanvoertemperatuur en een goed afgesteld afgiftesysteem je verwarmingsverbruik drukken.

COP/SCOP: wat zegt het over je dagverbruik

De COP (Coefficient of Performance) is het momentane rendement van je warmtepomp: hoeveel warmte je krijgt per kWh stroom. Bij een COP van 4 levert 1 kWh elektriciteit ongeveer 4 kWh warmte. Je dagverbruik in kWh stroom hangt dus direct af van je warmtevraag gedeeld door de COP. Die COP schommelt met de buitentemperatuur, de aanvoertemperatuur, ontdooicycli, tapwatersetpoints en hoe rustig je pomp kan modulerend draaien.

De SCOP is de seizoensgemiddelde COP en geeft een realistischer beeld voor een heel jaar of stookseizoen. Ligt je SCOP hoger, dan daalt je gemiddelde dagverbruik bij dezelfde warmtevraag. Je verhoogt COP en SCOP door de aanvoer zo laag mogelijk te houden, je afgiftesysteem goed in te regelen en onnodige pieken en boosts te vermijden.

[TIP] Tip: Gebruik slimme meter; registreer dagverbruik per warmtepomptype en seizoen.

Zo meet en bereken je jouw verbruik en kosten per dag

Wil je je dagelijkse verbruik en kosten van je warmtepomp helder krijgen? Zo meet en bereken je het stap voor stap.

• Meten: lees de dagteller in de warmtepomp-app of op het display uit, of plaats een kWh-submeter op de voedingsgroep voor het exacte pompverbruik. Met een P1-dongle op je slimme meter log je per dag/uur het totale stroomverbruik en herken je het aandeel van de warmtepomp; combineer dit met de warmtepomp-log om verwarmings- en tapwatercycli te onderscheiden. Noteer op een vast tijdstip of reset ‘s ochtends de dagteller.
• Van kWh naar euro: vermenigvuldig je dag-kWh met je actuele stroomtarief inclusief belastingen. Bij dynamische contracten reken je met uurprijzen (weeg het verbruik per uur) en zie je wat draaien op goedkopere uren oplevert. Met zonnepanelen kijk je naar netto afname uit het net: eigen verbruik van zonnestroom drukt de kosten; houd rekening met saldering en terugleververgoeding.
• Omrekening naar m³ gas en SPF: bepaal de geleverde warmte via de warmtepomp-energieteller (indien aanwezig) of schat kWh thermisch kWh elektrisch × COP (daggemiddelde uit de app). Zet om naar gas: m³ kWh thermisch ÷ 9,77. Bereken je (dag)SPF: kWh thermisch ÷ kWh elektrisch; over langere perioden geeft dit je SPF/seizoensrendement.

Log bij voorkeur minimaal een week per seizoen voor representatieve cijfers. Met dit overzicht zie je snel waar je kunt sturen op timing, comfort en kosten.

Meten met energiemeter, warmtepomp-app of slimme meter

De meest directe manier om je dagverbruik te meten is een kWh-energimeter op de groep van je warmtepomp, bij voorkeur een DIN-rail meter die ook 3-fase aankan. Zo krijg je het bruto stroomverbruik van alleen de warmtepomp, zonder ruis van andere apparaten. De warmtepomp-app is handig voor detail: die registreert vaak apart verwarming en warm tapwater, draaitijden van de compressor en soms een geschatte COP.

Reset of noteer de dagtellers op een vast tijdstip, dan kun je netjes vergelijken. Met de slimme meter lees je via de P1-poort (uitleespoort) je totale huisverbruik per dag of per uur; combineer dat met de warmtepomp-logs om patronen te zien. Heb je zonnepanelen, onthoud dan dat de slimme meter netto levert: je warmtepomp kan meer kWh verbruiken dan je uit het net afneemt.

Van KWH naar euro: tarieven, teruglevering en dynamische prijzen

Je rekent je dagkosten simpel uit door je verbruikte kWh te vermenigvuldigen met je all-in stroomtarief (energieprijs plus heffingen en btw). Heb je dubbeltarief of dynamische prijzen, dan werkt een gemiddelde prijs minder goed en tel je beter per uur op; zo zie je meteen wat verschuiven naar goedkopere uren oplevert. Met zonnepanelen bepalen je kosten vooral de netto afname uit het net. Kun je salderen, dan wordt verbruik en teruglevering op jaarbasis verrekend en is je dagprijs minder representatief.

Zonder salderen of met een aparte terugleververgoeding reken je je verbruik af tegen afnameprijs en je injectie tegen de (lagere) terugleverprijs. Plan warm tapwater en extra bijverwarmen op goedkope uren en laat vaste kosten buiten de dagberekening voor een eerlijk vergelijk.

Omrekening naar m³ gas en SPF (seizoensrendement)

Als je je warmtepompverbruik wilt spiegelen aan gas, reken je eerst naar geleverde warmte. Dat doe je met je SPF (seizoensrendement): totale geleverde warmte gedeeld door totale verbruikte stroom over een seizoen. In de praktijk ligt SPF vaak rond 3-4 bij lage aanvoertemperaturen. Warmte in kWh = kWh elektriciteit × SPF. Voor de gas-equivalent neem je aan dat 1 m³ aardgas circa 9,77 kWh energie bevat en dat een HR-ketel 90-95% rendement haalt.

De m³ gas-equivalent = (kWh elektriciteit × SPF) ÷ (9,77 × ketelrendement). Heb je geen gemeten SPF, gebruik dan je SCOP of een conservatieve aanname en herbereken na de winter met echte data. Zo vergelijk je appels met appels en zie je wat je warmtepomp per dag aan “gasbesparing” oplevert.

[TIP] Tip: Plaats tussenmeter op warmtepomp, noteer dagelijkse kWh, vermenigvuldig met tarief.

Praktische tips om je dagelijkse verbruik te verlagen zonder comfortverlies

Met een paar slimme instellingen en gewoontes kun je het dagelijkse verbruik van je warmtepomp flink verlagen zonder in te leveren op comfort. Hieronder de meest effectieve acties.

• Verlaag de aanvoertemperatuur stap voor stap en maak de stooklijn zo vlak/steil als nodig, niet meer. Laat de warmtepomp modulerend draaien en voorkom pendelen met voldoende doorstroming en waterzijdig inregelen. Vermijd overdreven zoneregeling of dichtgeknepen radiatoren; zet thermostaatkranen bij lage-temperatuurverwarming ver open en houd binnendeuren zo veel mogelijk open voor gelijkmatige afgifte.
• Regel primair weersafhankelijk en gebruik de kamerthermostaat vooral als maximum/veiligheid. Continu laag stoken werkt vaak zuiniger bij LTV en vloerverwarming; test hooguit een beperkte nachtverlaging van 0-1,5 °C om een dure “inhaalsprint” in de ochtend te voorkomen.
• Optimaliseer ventilatie en tapwater: dicht kieren en stel mechanische ventilatie niet hoger in dan nodig; reinig/verwissel WTW-filters. Kies voor eco-stand bij warm tapwater, douche korter en met lagere doorstroom. Verlaag het boilersetpoint naar ca. 48-50 °C als comfort toereikend blijft en plan wekelijks een legionellacyclus naar 60 °C; produceer tapwater buiten piekuren en niet vaker dan nodig.

Pas steeds één instelling tegelijk aan en geef het systeem 1-2 dagen om te stabiliseren. Monitor je dagverbruik om te zien welke ingreep het meest oplevert.

Verlaag aanvoertemperatuur en optimaliseer de stooklijn

Hoe lager je aanvoertemperatuur, hoe hoger je rendement en hoe lager je dagverbruik. Verlaag stap voor stap en kijk of je kamers nog comfortabel op temperatuur blijven; houd dit vooral in de koudste uren in de gaten. De stooklijn is de relatie tussen buitentemperatuur en aanvoertemperatuur: maak de lijn zo vlak als kan en gebruik een kleine parallelverschuiving om net dat beetje extra warmte te geven zonder te overdrijven.

Laat de warmtepomp continu rustig modulerend draaien, vermijd grote nachtverlaging en zorg voor voldoende debiet zodat de retourtemperatuur laag blijft. Trim de stooklijn met korte aanpassingen, controleer pendelen en overshoot, en voorkom dat thermostaatkranen de doorstroming dichtknijpen. Zo houd je de aanvoer laag en je comfort stabiel.

Continu laag stoken vs. nachtverlaging

Continu laag stoken is vaak zuiniger, omdat je warmtepomp dan met een lage aanvoertemperatuur kan blijven draaien en je huis binnen een stabiele comfortband blijft. Nachtverlaging kan werken als je woning snel opwarmt (goede isolatie, weinig thermische massa) en het buiten niet al te koud is; houd de verlaging dan beperkt tot zo’n 0,5-1,5 °C. Bij strenge kou of veel massa (vloerverwarming) kost nachtverlaging meestal extra kWh door inhaalstoken met hogere aanvoer en een lagere efficiëntie, soms versterkt door vroege ontdooicycli.

Test het gewoon: vergelijk een week continu met een week lichte verlaging. Met dynamische tarieven kun je slim voorverwarmen op goedkope uren en licht laten terugvallen op dure uren.

Snelle winst: ventilatie, kierdichting en douchegedrag

Met een paar simpele aanpassingen pak je snel kWh-winst zonder comfort in te leveren. Zet mechanische ventilatie op de laagste stand die nog zorgt voor frisse lucht, gebruik een vochtsensor of CO-sturing als je die hebt, en vervang of reinig filters zodat de WTW (warmteterugwinning) goed blijft presteren. Dicht kieren rond ramen, deuren en doorvoeren met tochtstrips en kit; een brievenbusborstel en goed sluitende kleppen schelen verrassend veel warmteverlies.

Sluit roosters niet helemaal, maar beperk ze bij harde wind. Onder de douche snij je het verbruik het snelst: korter douchen, een spaardouchekop (±7-8 l/min) en minder heet water leveren meteen resultaat. Plan warmtapwater-boosts slim en laat circulatie alleen draaien op tijden dat je het echt gebruikt.

Veelgestelde vragen over verbruik warmtepomp per dag

Wat is het belangrijkste om te weten over verbruik warmtepomp per dag?

Dagelijks verbruik wordt vooral bepaald door buitenklimaat, isolatie, woninginhoud en je afgiftesysteem. Lucht/water gebruikt doorgaans meer dan bodemgebonden. COP/SCOP bepaalt efficiëntie. Verwarming domineert in winter; tapwater weegt zwaarder in zomer.

Hoe begin je het beste met verbruik warmtepomp per dag?

Start met meten: lees je warmtepomp-app, slimme meter of kWh-teller dagelijks uit. Noteer buiten­temperatuur. Verlaag aanvoertemperatuur en optimaliseer stooklijn. Check afgiftesysteem voor lage-temperatuur. Bereken kosten via tarief of dynamische prijzen.

Wat zijn veelgemaakte fouten bij verbruik warmtepomp per dag?

Te hoge aanvoertemperatuur, diepe nachtverlaging en korte stookcycli verhogen verbruik. Onnodig hoge tapwatertemperatuur of piek-legionella overdag kost extra. Onvergelijkbare metingen zonder graaddagen, slecht ingeregelde vloerverwarming en onvoldoende kierdichting/ventilatiebalans vertekenen resultaten.